قهوه یکی از پرطرفدارترین نوشیدنی‌ها در سراسر جهان است و از دانه‌های مختلفی تهیه می‌شود که هرکدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. دانه‌های قهوه به چهار نوع اصلی تقسیم می‌شوند: عربیکا (Arabica)، روبوستا (Robusta)، لیبریکا (Liberica) و اکسلسا (Excelsa). هر کدام از این دانه‌ها طعم، عطر و خواص متفاوتی دارند. در این مقاله قصد داریم به بررسی این انواع دانه‌های قهوه و تفاوت‌های کلیدی آن‌ها بپردازیم.


دانه قهوه


۱. قهوه عربیکا (Arabica)

تاریخچه

عربیکا قدیمی‌ترین و پرمصرف‌ترین گونه قهوه در جهان است که از گیاه Coffea Arabica به دست می‌آید. عربیکا اولین بار در ارتفاعات اتیوپی کشف شد و اکنون حدود ۷۰ درصد از تولید جهانی قهوه را تشکیل می‌دهد.

ویژگی‌ها

دانه‌های عربیکا معمولاً در ارتفاعات بالاتر (بیش از ۱۲۰۰ متر) رشد می‌کنند که این شرایط آب و هوایی سردتر و بارانی‌تر باعث می‌شود دانه‌ها زمان بیشتری برای رسیدن داشته باشند و طعم پیچیده‌تری به قهوه بدهند. عربیکا به دلیل طعم ملایم و شیرین و اسیدیته بالایش محبوبیت زیادی دارد. در این نوع قهوه، معمولاً طعم‌های میوه‌ای یا گل‌دار حس می‌شود. میزان کافئین در عربیکا نسبت به روبوستا کمتر است و همین امر باعث می‌شود تلخی کمتری داشته باشد.

مزایا:

  • طعم ملایم و پیچیده
  • اسیدیته بالا و تازه
  • میزان کافئین کمتر نسبت به روبوستا

معایب:

  • حساس به شرایط آب و هوایی
  • قیمت بالاتر به دلیل هزینه‌های بیشتر کشت
  • آسیب‌پذیرتر در برابر آفات


برای خرید انواع قهوه های عربیکا به صورت دانه و آسیاب شده کلیک کنید

۲. قهوه روبوستا (Robusta)

تاریخچه

روبوستا دومین گونه محبوب قهوه در جهان است که از گیاه Coffea Canephora به دست می‌آید. این دانه‌ها بیشتر در مناطق گرمسیری مانند آفریقا و جنوب شرق آسیا رشد می‌کنند و حدود ۳۰ درصد از تولید جهانی قهوه را تشکیل می‌دهند.

ویژگی‌ها

دانه‌های روبوستا در ارتفاعات پایین‌تر و شرایط آب و هوایی گرم‌تر و مرطوب‌تر رشد می‌کنند. این دانه‌ها مقاومت بیشتری نسبت به آفات و بیماری‌ها دارند و به همین دلیل از نظر هزینه‌های تولید ارزان‌تر هستند. روبوستا طعمی قوی‌تر و تلخ‌تر از عربیکا دارد و معمولاً در نوشیدنی‌هایی مثل اسپرسو استفاده می‌شود. قهوه روبوستا دارای کافئین بیشتری است که این موضوع به تلخی بیشتر آن کمک می‌کند.

مزایا:

  • کافئین بالاتر و انرژی بیشتر
  • مقاوم در برابر شرایط نامساعد و آفات
  • قیمت پایین‌تر نسبت به عربیکا

معایب:

  • طعم تلخ و کمتر پیچیده
  • اسیدیته کمتر و طعم غلیظ‌تر


برای خرید انواع قهوه های روبوستا به صورت دانه و آسیاب شده کلیک کنید

۳. قهوه لیبریکا (Liberica)

تاریخچه

لیبریکا یکی از گونه‌های نادر قهوه است که بیشتر در مناطق غرب آفریقا مانند لیبریا کشت می‌شود. این گونه تنها حدود ۲ درصد از تولید جهانی قهوه را تشکیل می‌دهد و به همین دلیل کمتر شناخته شده است.

ویژگی‌ها

دانه‌های لیبریکا بسیار بزرگ‌تر و نامنظم‌تر از دانه‌های عربیکا و روبوستا هستند. طعم این قهوه بسیار خاص و متفاوت است. قهوه لیبریکا عطر و بوی دودی و میوه‌ای خاصی دارد که باعث می‌شود طرفداران ویژه‌ای در برخی مناطق داشته باشد. این نوع قهوه بیشتر در بازارهای محلی فروخته می‌شود و کمتر در بازارهای بین‌المللی دیده می‌شود.

مزایا:

  • طعم خاص و منحصر به فرد
  • مناسب برای دوستداران طعم‌های جدید و متفاوت

معایب:

  • کمیاب و با تولید محدود
  • قیمت بالاتر به دلیل محدودیت در دسترسی
  • طعم غلیظ‌تر و غیرمعمول برای برخی افراد


۴. قهوه اکسلسا (Excelsa)

تاریخچه

اکسلسا یکی دیگر از گونه‌های نادر قهوه است که در جنوب شرق آسیا کشت می‌شود. این نوع دانه به عنوان زیرگونه‌ای از لیبریکا شناخته می‌شود اما به دلیل تفاوت‌های قابل توجه در طعم و ویژگی‌ها، معمولاً به صورت جداگانه دسته‌بندی می‌شود.

ویژگی‌ها

اکسلسا طعمی متفاوت و منحصر به فرد دارد که معمولاً ترش و میوه‌ای است. این دانه‌ها عمدتاً برای اضافه کردن تنوع و عمق طعمی به ترکیب‌های قهوه استفاده می‌شوند و به تنهایی کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. به دلیل طعم ترش و شیرین، این قهوه مناسب افرادی است که به دنبال قهوه‌هایی با طعم‌های متفاوت و غیرمعمول هستند.

مزایا:

  • طعم میوه‌ای و ترش
  • مناسب برای ترکیب‌های قهوه جهت افزایش تنوع طعم

معایب:

  • کمیاب و کمتر در دسترس
  • معمولاً به تنهایی کمتر مصرف می‌شود


دانه قهوه


تفاوت‌های کلیدی بین انواع دانه‌های قهوه

  1. میزان کافئین:
    دانه‌های روبوستا نسبت به عربیکا دارای کافئین بیشتری هستند، که این باعث می‌شود روبوستا طعمی تلخ‌تر و قوی‌تر داشته باشد. اگر به دنبال قهوه‌ای با انرژی بیشتر هستید، روبوستا انتخاب بهتری است.
  2. طعم و عطر:
    قهوه عربیکا طعمی ملایم‌تر و شیرین‌تر با نوت‌های میوه‌ای و گل‌دار دارد، در حالی که روبوستا تلخ‌تر و زمینی‌تر است. لیبریکا و اکسلسا نیز طعم‌های متفاوت و منحصر به فردی ارائه می‌دهند که ممکن است برای همه پسندیده نباشند.
  3. قیمت:
    عربیکا به دلیل هزینه‌های بالاتر کشت و حساسیت به شرایط محیطی، معمولاً قیمت بالاتری نسبت به روبوستا دارد. روبوستا به دلیل مقاومت بیشتر و رشد آسان‌تر ارزان‌تر است.
  4. شرایط کشت:
    عربیکا در ارتفاعات بالاتر و شرایط خاصی رشد می‌کند، در حالی که روبوستا می‌تواند در شرایط سخت‌تر و ارتفاعات پایین‌تر رشد کند.


دانه قهوه


جمع‌بندی

انتخاب بین دانه‌های مختلف قهوه بستگی به ذائقه و نیازهای شما دارد. اگر به دنبال قهوه‌ای ملایم و پیچیده با طعم‌های میوه‌ای و گل‌دار هستید، عربیکا گزینه مناسبی است. اگر نیاز به انرژی بیشتری دارید و طعم تلخ‌تر را ترجیح می‌دهید، روبوستا انتخاب بهتری است. برای تجربه طعم‌های خاص و غیرمعمول، لیبریکا و اکسلسا می‌توانند تجربه جدیدی برای شما فراهم کنند.